خط فرضی بیننده رو به توهم واقعیت نزدیکتر می کنه! یکی از چیزهایی که ما به خاطرش میریم سینما و دوست داریم فیلم ها را تماشا کنیم و ببینیم واقعیته! ما دوست داریم فیلم ها شبیه به واقعیت باشن! ما دوست داریم احساس کنیم که فیلم‌ها واقعیت دارن! یکی از تکنیک هایی که فیلم ها رو برای ما شبیه به واقعیت می کنه، تداومه!

تداوم چیه!؟

تداوم یعنی چی!؟ تداوم همه تکنیک هاییه که باعث میشن ما توهم بزنیم که این فیلم تیکه تیکه نیست. این فیلمی که داریم می بینیم یه تِیک ضبط شده! از اول تا آخر دوربین روشن بوده و دنبال آدم ها گشته و اونها رو فیلمبرداری کرده! در حالی که واقعاً این جوری نیست. فیلم‌ها تیکه های مختلفی هستن که بغل هم قرار داده می شن! ولی تداوم کاری میکنه که این تیکه ها جوری کنار همدیگه قرار داده بشن، که ما توهم داشته باشیم که این فیلم، واقعیته! یعنی دوربین از لحظه اول تا آخر دنبال شخصیت‌ها راه افتاده و زندگی اونها را ضبط کرده و ما داریم می بینیم!

خط فرضی چیه!؟

 یکی از تکنیک هایی که تداوم رو برای ما توی فیلم به وجود میاره و ما احساس می‌کنیم که این فیلم ها واقعیت دارن، خط فرضیه! خط فرضی چیه!؟ خط فرضی خطیه که از چشمهای بازیگر به چیز دیگه ای وصل میشه، به همین سادگی! آموزش کارگردانی از همین نکات کوچیک ولی مهم تشکیل شده!

اگه یک بازیگر توی صحنه داشته باشیم، چشمهای بازیگر به یک شی‌ دیگه که توی فیلم خیلی موثر و مهمه وصل میشه! مثلا چشمای بازیگر با یه خط فرضی به یه تلفن وصل میشه ، که این تلفن بعداً کار مهمی رو برای بازیگر انجام می‌ده! مثلا باهاش به کسی زنگ میزنه و خبر مهمی می ده! ولی اگه بازیگرها از یه نفر بیشتر باشن، خطی که چشم های این بازیگرها رو به هم وصل می کنه، خط فرضیه!

اگه به ویدیو دقت کنین، خط سیاهی که چشم بازیگرهای روبروی هم رو به هم وصل میکنه خط فرضیه! حتی اگه چشم ها بسته باشن. حتی اگر احساس کنیم این بازیگرها روبروی هم دیگه نیستن. مثلاً سوار موتور هستن یا بغل همدیگه نشستن روی صندلی عقب ماشین! اینها رو به روی هم دیگه نیستن، ولی ما احساس می‌کنیم که این چشم ها رو رو به روی همدیگه می بینیم و آنها را به هم وصل می کنیم با یه خط فرضی!

چطور خط فرضی رو رعایت کنیم!؟

حالا چه جوری ما این خط فرضی رو توی فیلم رعایت کنیم!؟ دوربینی که سمت راست می بینیم و توی یه کادر مشکی قرار داده شده، فرض می کنیم دوربینی هست که اولین بار این صحنه رو به ما نشون میده. ما به این دوربین می گیم دوربین افتتاحیه! این دوربین اولین بار این صحنه رو به ما نشون میده و همه چی رو برای ما تعریف میکنه!

این دوربین بهمون می گه حواست باشه، سمت چپ یک مرد قرار داره و سمت راست یک مرد دیگه! مثلا مرد سمت چپ اسمش علی هست و مرد سمت راست اسمش محمده! ایجوری جاهاشون برای شما به عنوان بیننده تعریف می شه.

از این به بعد هر لحظه ای که این صحنه رو ببینید، علی و محمد رو سر جای خودشون می خواین ببینین و اگه جاشون عوض بشه، به راحتی قبول نمی کنین و نمی خواین بی دلیل جاهاشون عوض بشن، چون اینجوری دیگه هیچ چیزی مثل واقعیت نیست. اگه جاهاشون بدون دلیل عوض بشه و یا ما عوض شدن جاشون رو خودمون با چشمهامون نبینیم، فیلم برای ما از واقعیت دور می شه.

فرض کنین توی اتاقتون نشستین و چشمهاتون رو بستین و می دونین که توی اتاق شما پنجره سمت چپ قرار داره و کتابخونه سمت راست شما قرار داره. اگه چشمهاتون رو باز کنین و هیچ حرکتی نکرده باشین و یهو جای این دو تا با هم عوض بشه، خیلی تعجب می کنین. خط فرضی توی فیلم دقیقا همین کار رو برای ما انجام می ده، خط فرضی باعث می شه جای هیچ چیزی بی دلیل عوض نشه.

خط فرضی باعث می شه ما دیگه تعجب نکنیم از تغییر جای چیزها و هر چیزی الکی جاش عو ض نشه. خط فرضی به کارگردان این دلیل می ده که حواسش باشه چیزها سر جای دقیق و درست خودشون باشن. البته یه سری تکنیک هم وجود داره که ما با اون تکنیک ها می تونیم خط فرضی رو عوض کنیم و یا خط فرضی رو بشکنیم و یا کارهای دیگه با خط فرضی انجام بدیم که بعدا بهتون آموزش می دیم.

توجه کنین که دوربینی که سمت راست قرار داده شده اولین بار این صحنه رو به ما نشون می ده. دوربینهای دیگه ای که بعدا نماهای دیگه ای از این صحنه ضبط می کنن هم باید همون سمت باشن. یعنی نباید این دوربینها بیان سمت مخالف دوربین فعلی!

یعنی دقیقا اینجایی که قرار دارن و صحنه ای ضبط می کنن که ما توی تصویر بالا سمت راست می بینیم که این آقای نارنجی پوش سمت چپه و آقای آبی پوش سمت راسته.

اشتباه مهلک!

اگه دوربین رو ببریم سمت مخالف دوربین فعلی، جای مردهای صحنه برعکس می شه و این خیلی غلطه، پس همه دوربینهایی که بعد از این دوربین صحنه رو ضبط می کنن، باید همون سمت باشن، مثل همین کادری که توی ویدیو می بینین!

پس اگه بخوایم دوربین رو توی صحنه حرکت بدیم و نماهای دیگه ای ضبط کنیم، باید خط فرضی رو رعایت کنیم، یعنی دوربینهای دیگه رو هم باید بذاریم سمت راست، مثل دوربینهایی که توی ویدیو نشون داده می شن.  اگه بخوایم جای دوربین رو ببریم سمت چپ، یعنی دوربینی که الان علامت ضربدر روشه، همه چی به هم می خوره!

چون همونجوری که توی تصویر می بینین اون مرد نارنجی پوش اومده سمت راست تصویر و مرد آبی پوش هم رفته سمت سمت چپ تصویر که اینطوری منطق صحنه به هم می خوره. این یعنی خط فرضی شکسته شده! البته همونجوری که بهتون گفتیم تکنیک هایی وجود داره که ما می تونیم از خط فرضی عبور کنیم و خط فرضی رو عوض کنیم.