ترکیب بندی در فیلم همیشه شما رو نجات می ده. اتفاقاً این قضیه در مورد فیلمهایی که معنا و مفهوم عمیقی ندارن بیشتر موثره. چون توی فیلمهایی که خیلی مفهوم عمیقی ندارن، ترکیب بندی در فیلم به داد کارگردان و فیلم‌نامه‌نویس هم می‌رسه. ازنظر یانوش کامینسکی (مدیر فیلم‌برداری سینما) ترکیب بندی در سینما، مهم‌تر از دیالوگیه که بازیگران می‌گن!

بیشتر مدارس و آموزشگاه‌های سینمایی، آموزش سینما رو به مباحث فنی محدود می‌کنن. غافل از اینکه آموزش سینما بهتره به زیبایی فیلم هم بپردازه! چون درنهایت ما با هنر طرفیم که باید زیبا باشه!

البته تکنیک‌های سینمایی نیمی از سینما هستن، ولی همه‌ی سینما نیستن!

توی این آموزش به ۳ مورد از راهکارهای ساده‌ی ترکیب‌ بندی‌ سینمایی اشاره می‌کنیم! ترکیب‌بندی کمک می‌کنه که ما خیلی ‌بهتر حرفمون رو بگیم!

۱. در ترکیب بندی در فیلم به قواعد کلاسیک پشت نکنین!

هنرجویان سینما خیلی سریع می‌خوان از قواعد کلاسیک سینما دور شن! غافل از اینکه هنر سینما و فیلمسازی با همین قوانین ظاهراً قدیمی شروع‌شده! قواعد کلاسیک همون قواعدی هستن که از نقاشی به عکاسی و بعد به سینما وارد شدن!

به‌عنوان‌مثال قرار دادن اشیا و اشخاص روی خطوط و نقاط طلایی یکی از همون قوانینه. بهتره اول این قوانین رو بشناسین و درکشون کنین. بعد اون‌ها رو تمرین کنین و در آخر می‌تونین بعد از تجربه‎ی زیاد، این قوانین رو نادیده بگیرین.

این قوانین ترکیب بندی در فیلم، به‌ظاهر ساده و قدیمی هستن اما می‌تونن چشم تماشاگر رو به پرده‌ی سینما بدوزن. البته می‌تونین بعد از یادگیری و مهارت توی این قوانین، حالا اون‌ها رو همونطوری که می‌خواین استفاده کنین!

خطوط طلایی و نقاط طلایی چی هستن؟!

خطوط طلایی: کادرتون رو با دو خط افقی و دو خط عمودی به 9 مستطیل تقسیم کنین! این خط‌ها خطوط طلایی هستن.

نقاط طلایی: جایی که خط‌ها همدیگه رو قطع می‌کنن، نقاط طلایی هستن!

۲. نقاط ضعف رو قوی کنین!

فرض کنین سر صحنه‌ی فیلمبرداری هستیم. همه‌چیز آماده‌ی فیلمبرداریه، اما یهو می‌بینیم که ساختمونی که هفته‌ی قبل اون‌جا وجود داشت و ما فیلم رو بر اساس اون ساختمون طراحی کرده بودیم، خراب شده. در ضمن کارگرهای محترم همونجا مشغول کارن!

چیکار می‌شه کرد؟! خُب باید دوربین رو خاموش‌کنیم و بریم.

اما نه، دست نگه‌دارین! یعنی نمی‌شه که از اون ساختمون جور دیگه‌ای استفاده کرد؟! نمی‌شه تو همون لحظه یه فکری به حال این فاجعه کرد؟! خُب این رو باید بدونین که حرفه‌ی شما یعنی کارگردانی، پُر از غافل‌گیری‌های اینجوریه! پس بهتره از همین‌الان یه کمی تمرین کنین انعطاف پذیر باشین!

اگر شما کارگردان هستین، پس باید از پس این چیز‌های کوچیک بربیاین! کارگردانی که فقط طراحی نما و روایت نیست! دست‌به‌کار شین و ساختمون در حال تخریب رو توی فیلمتون جا کنین!

شاید ترکیب بندی در فیلم شما با این ساختمون در حال تخریب خیلی هنری تر بشه! ساختمون در حال تخریب و چند کارگر در پس زمینه. شاید به قدرتمند شدن مفهوم فیلمتون هم کمک کنه. هیچ می‌دونین خطوط مورب تنش و کشمکش رو بیشتر می‌کنه؟! یه ساختمون در حال تخریب پر از خطوط موربه! فیلمسازی یه شغل خلاقانه است دیگه!

۳. لنز دوربینتون رو یه کمی بچرخونین!

توی بیشتر موارد وقتی تصویر ما خیلی جذاب نیست، تو همون محدوده یه تصویر خیلی جذاب‌تر خودش رو قایم کرده! کافیه یه کمی لنزتون رو به اون‌طرف‌تر بچرخونین. در واقع ترکیب بندی در فیلم یعنی یه قسمت از فضای بی‌معنی رو جدا کنین و بهش معنی بدین.

در نظر بگیرین که می‌خواین نمایی رو فیلمبرداری کنین که توی اون یه ساختمان سمت چپ تصویره! بازیگر باید توی وسط تصویر حرکت کنه. اینجا تصویر یه‌کمی نامتعادله، چون وسط و سمت چپ یه چیزایی برای نشون دادن داریم، ولی سمت راست خالیه! به‌سادگی می‌تونین دوربین رو یه کمی عقب‌تر بیارین.

با این‌کار درختی هم که سمت راسته، وارد تصویر می‌شه! اگه درخت هم نباشه، لبه‌ی ساختمون سمت راستی وارد تصویر می‌شه! و باعث می‌شه سمت راست هم یه چیزی برای دیدن وجود داشته باشه! به همین سادگی می‌تونین تصویرتون رو چشم‌نواز کنین!

فقط حواستون باشه که ما از ترکیب بندی در فیلم برای گفتن یه چیزی استفاده می‌کنیم! برای انتقال یه مفهومی که تو داستان وجود داره! مثلاً برای نشون دادن یه آدم مست، اصلاً نباید دنبال تصویر متعادلی باشیم! چون مسته و داره تلوتلو می‌خوره!

در آخر، این نکته رو بدونین که آموزش ترکیب بندی در فیلم هم بر اساس فرمولها هست! فرمول‎هایی هستن که کارتون رو خیلی زیباتر و قدرتمندتر می‌کنن! هرچند که آموزش سینما و به‌خصوص آموزش ترکیب بندی در فیلم نیاز به یه چیز داره!  آموزش و تمرین، آموزش و تمرین و آموزش و تمرین!