مبانی ترکیب بندی سینما یعنی چی!؟ وقتی که ما در مورد هنرهایی صحبت می کنیم که با چشم دیده می شن، داریم خود به خود در مورد ترکیب بندی هم صحبت می کنیم. دست ما نیست که بخوایم در مورد مبانی ترکیب بندی سینما صحبت کنیم یا نه! چون توی هنرهایی که با چشم دیده می شن و زیباییشون کشف می شه ترکیب بندی حرف اول رو می زنه، مثل نقاشی و عکاسی و سینما.
ترکیب بندی چیه؟!
قبلا توی سایت فیلم بساز در مورد مبانی ترکیب بندی سینما صحبت کردیم که ترکیب بندی چیه؟! الان هم توی یه خط تعریف می کنیم که ترکیب بندی چیه:
ترکیب بندی یعنی اینکه 1) چه چیزهایی توی تصویر وجود داشته باشن 2) اون چیزها کجای تصویر باشن
ترکیب بندی چطور ساخته می شه؟!
اولین سوالی که می کنیم باید این باشه که ترکیب بندی چطور ساخته می شه. چون قبلا در مورد مبانی ترکیب بندی سینما صحبت کردیم، فقط یه نکته رو می گیم: ترکیب بندی از عناصر ترکیب بندی ساخته می شه، مثل نقطه، خط، سطح و بافت و …
اولین عناصر مبانی ترکیب بندی سینما:
اولین عناصر ترکیب بندی نقطه و خط و سطح هستن. هر چیزی که توی جهان می شناسین از نقطه تشکیل شده و با خط ها تعریف می شه و با سطح ها دیده و شناخته می شه.
نقطه، خط و سطح رو الان بررسی می کنیم که دقیقا بدونین در مورد چه چیزی داریم صحبت می کنیم.
1- نقطه
کادر یا قابی که ما می خوایم اثر هنری مون رو توی اون به نمایش بذاریم پُر از انرژیه! منظور ما از کادر یا قاب همون جاییه که اثر هنری ما توی اون دیده می شه. توی نقاشی کادر یا قاب همون بوم نقاشیه که نقاش رو اون نقاشیش رو می کشه!
اما توی مبانی ترکیب بندی سینما، کادر یا قاب، همون مستطیلیه که ما فیلم رو توی سینما روی اون می بینیم، یعنی پرده سینما!
این پرده مستطیلی پُر از انرژیه. اما خُب انرژی های اون کادر خاموش هستن! همیشه انرژی های کادر تصویر خاموش هستن و نیاز دارن که کسی یا چیزی اون ها رو روشن کنه.
کادرو روشن کن!
حالا منظور ما از انرژی و روشن کردن کادر چیه؟! فرض کنین که یه فنر رو یه جایی نصب کردین. حالا اون فنر داره چیکار می کنه؟ یعنی داره خود به خود اینور و اونور تاب می خوره؟! خُب معلومه که نه! تا زمانی که ما با انگشتمون به فنر نزنیم، فنر هیچ حرکتی نمی کنه.
کادربندی سینمایی هم همینجوریه. همه جای کادر پُر از انرژیه، اما نیاز داره که کسی یا چیزی اون رو فعال و روشن کنه، مثل همون فنر! نقطه اولین چیزیه که انرژی کادر رو فعال می کنه، مثل چراغی که یه گوشه روشن می شه.
نقطه ها چیکار می کنن؟!
اولین نکته مبانی ترکیب بندی سینما اینه که:
نقطه ها کوچیک ترین چیزی هستن که ما دور و برمون می شناسیم. هیچ چیزی از نقطه کوچیکتر نیست. پس نقطه ها رو نمی تونیم کوچیکتر کنیم، یعنی نمی تونیم نقطه ها رو تجزیه کنیم و از اون ها چیزهای دیگه ای بسازیم.
اما با این هیکل کوچیک نقطه ها خیلی کارهای مختلف انجام می دن! یکی از این کارهای مهم و مختلف، جلب توجه بیننده ها هستش.
فرض کنین می خواین یه فیلم بسازین. توی یه قسمت از اون فیلم می خواین توجه بیننده ها رو به گوشه سمت چپ تصویر جلب کنین. کافیه یه نقطه رو اونجا بذارین، مثلا یه آدم که از دور می بینیمش که روی صندلی نشسته! حالا با گذاشتن این آدم توی گوشه دو تا کار رو انجام می دیم:
1) انرژی گوشه کادر رو با قرار دادن یه نقطه فعال می کنیم، یعنی انگار یه چراغ رو توی اون گوشه از کادر روشن کردیم. بیننده ها ناخودآگاه چشمشون می ره به اون سمت! این اتفاقات بر اساس مبانی ترکیب بندی سینما می افته!
2) ما با قرار دادن یه آدم توی گوشه پایین-راست یا پایین چپ کادر معنی و مفهوم گوشه گیری و انزوا رو به بیننده می رسونیم. (چون نقطه ها 9 جای مختلف و 9 معنی مختلف دارن که اینجا فقط یکیشون رو گفتیم!)
2- خط
خط دومین عنصر مبانی ترکیب بندی سینما هستش! فرض کنین یه هواپیما داره توی آسمون مانور می ده و از این طرف به اون طرف می ره. هواپیما اگه فقط یه لحظه دود کنه، اون دود به شکل نقطه هستش. چون فقط یه لحظه دود کرده. اما اگه دود کردن هواپیما ادامه پیدا کنه و هواپیما با رفتن به اینور و اونور اون دود رو هم با خودش به اینور و اونور ببره، دیگه اون دود یه نقطه نیست و تبدیل شده به خط.
تا حالا این هواپیماها رو دیدین که با دودشون شکل های عجیب و غریب می کشن؟! خُب الان یه چیزی رو متوجه شدین؟ خط ها از نقطه ها ساخته می شن. مثل این ……………..
خط ها چیکار می کنن؟!
خط ها 4 نوع اصلی دارن:
- افقی
- عمودی
- منحنی
- مورب
هر کدوم از این خط ها معانی و مفاهیم خاصی دارن. اما خُب ما اینجا خیلی کوتاه به یکی از این معانی اشاره می کنیم.
معنی خط مورب از چپ به راست
خط مورب از چپ به راست به معنی ممنوعیته! این خط به معنی اوضاع نامطلوب و نابسامان استفاده می شه. تا حالا به تابلوهای رانندگی دقت کردین؟ توی تابلوهای رانندگی هرجا این خط رو دیدین، شک نکنین که توی معنی یه ممنوعیت یا محدودیت وجود داره.
حالا فرض کنین می خواین یه صحنه از فیلمتون رو ضبط کنین که توی اون صحنه می خواین نشون بدین که دارین به یه منطقه ممنوع و خطرناک نزدیک می شین. کافیه چندتا درخت و شاخه نشون بدین که به شکل خط مورب از چپ به راست هستن! مبانی ترکیب بندی سینما می گه معنی خود به خود منتقل می شه، نگران نباشین!
3- سطح
سطح یعنی شکل! سطح یعنی هر شکل هندسی که شما می تونین ببینین. هیچ می دونین شکل ها از چی ساخته شدن؟ از خط!
پس الان فهمیدین که کوچیکترین چیزی که می تونه وجود داشته باشه و ما ببینیمش، نقطه هستش. خط ها از نقطه ها ساخته می شن و سطح ها از خط ها.
شاید با خودتون بگین که ما که توی جهان شکل ها رو نداریم. اما خُب دارین اشتباه می کنین. ما همه شکل های هندسی رو توی جهان داریم، یعنی اگه خوب به دور و برمون نگاه کنیم، همه این شکل ها رو می بینیم! فقط کافیه دقت کنیم.
سطح ها چیکار می کنن؟!
سطح ها همه چیز رو به صورت شکل های هندسی به ما نشون می دن. یعنی اگه به همه چیزهایی که می بینیم دقت کنیم، متوجه می شیم که همه چیز سطحه!
ما کلا 3 نوع سطح داریم:
- دایره
- مثلث
- مربع
ما از بچگی هم، همه چیز رو در قالب شکل می دیدیم و نقاشی می کردیم. خورشید نقاشی های ما مگه دایره نبود؟ مگه کوه هامون مثلث نبودن؟ مگه خونه های نقاشی هامون مربع و مستطیل نبودن؟ هر کدوم از این شکل ها معانی مختلفی دارن که ما خیلی کوتاه در مورد مثلث صحبت می کنیم.
مثلث چی می گه؟!
احتمالا به چاقوها و نیزه ها دقت کردین. نوک همه این چیزهای تیز و برنده مثلث شکله! اگه همین الان یه شیشه رو بشکونین، همه تیکه هاش به شکل مثلث در میاد.
یکی از معانی مثلث توی مبانی ترکیب بندی سینما، بُرندگی و تیزیه. بُرندگی و تیزی باعث خشونت می شه. شما وقتی چاقو رو توی دست کسی ببینین، ناخودآگاه می ترسین و خشم و خشونت رو از طرف کسی که چاقو داره می فهمین. پس مثلث به معنی خشم و خشونت هم هست.
در اثر این خشم و خشونت فشار خون شما بالا و پایین می شه و ذرات خون شما به جنب و جوش و گردش می افتن. پس مثلث به معنی جنب و جوش و خروش هم هست. به همین سادگی!
البته ما توی این نوشته سعی کردیم در مورد مبانی ترکیب بندی با شما صحبت کنیم و سعی کردیم که توی کوتاه ترین شکلی که می شد، کمی در مورد مبانی ترکیب بندی صحبت کنیم.
کار عملی
1) اولین تمرین مبانی ترکیب بندی سینما اینه که همین الان یه کاغذ رو بیارین. این کاغذ رو جوری تا بزنین که به 9 قسمت مساوی تقسیم بشه. یعنی دوبار توی طول و دوبار توی عرض! حالا توی هر کدوم از این 9 قسمت یه نقطه بذارین و دقت کنین که هر کدوم از این نقطه ها چه حسی به شما می ده. حس و درکتون رو توی نظرات برای ما بنویسین!
2) دنبال خطهای مورب بگردین! خطهای مورب چپ به راست و راست به چپ. بررسی کنین و ببینین هر کدوم از اون ها چه معنی م مفهومی دارن. اگه تونستین چیزی به دست بیارین، کشفیاتتون رو با ما هم در میون بذارین، از طریق نظرات انتهای همین صفحه!
دوره پیشنهادی فیلم بساز
تخفیف: 40%
قیمت اصلی 3,900,000 تومان بود.2,350,000 تومانقیمت فعلی 2,350,000 تومان است.
25 دیدگاه برای “مبانی ترکیب بندی سینما، شناخت نقطه، خط و سطح ”
خیلی عالی . اگه بشه تصاویر و ویدئو هم زیاد استفاده بشن در مطالب خیلی عالی تر میشه.
سلام به شما
حتما سعی می کنیم موارد بیشتری به آموزشها اضافه کنیم برای بیشتر کردن درک و دریافت شما آموزشها
اینکه هر خط و هر نقطه و هر شکل چه معنی میده رو آموزش نمیدین؟
سلام به شما
توی آموزشهای پیشرفته ترکیب بندی که براتون آماده کردیم کم کم همگی منتشر می شن
سلام میشه لطفا در مورد کاربرد نقطه در مناطق 9 گانه بفرمایید
سلام به شما
اگه در مورد مبانی ترکیب بندی می خواین اطلاعات کامل داشته باشین بسته “آرایشگری نماها” رو تهیه کنین از لینک زیر:
https://filmbesaz.com/tarkib
سلام خسته نباشید خدمت شما…
اگه میشه لطف کنید 9جای مختلف نقطه ها و معنی هاشون
و همچنین
خطهای افقی عمودی منحنی و مورب مثل خط مورب راست به چپ
و
سطح های دایره و مربع
رو هم توضیح بدید لطفاً…
ممنونم از آموزشهای خوبتون
سلام و سپاس از شما
این مطالبی که می‌خواین در موردش بدونین توی بسته آرایشگری نماها به صورت کامل اومده از لینک زیر می‌تونین تهیه کنین:
https://filmbesaz.com/tarkib
سلام خسته نباشید
من ی سوال دارم
شما توی اموزش هاتون خب میگین برای ورود عنصر ب کادر باید از چپ کادر استفاده کنیم ینی عناصر از اونجا وارد بشن و ی جای دیگه میفرمایید ک دوربین باید از چپ ب راست حرکت کنه خب وقتی دوربین از چپ ب راستی بیاد خیلی از عناصر از راست کادر وارد میشن ! ینی این تصویر اشتباه میشه؟ یا اینکه توی همچین مواردی مشکلی نیست؟!
خیلی ممنون بخاطر مطالب عالیتون
سلام به شما
نکته خوب و درستی رو اشاره کردین
تبریک به شما برای دید خوب و دقت بالاتون
وقتی می گیم عناصر وارد کادر بشن، پیشفرض ما دوربین ثابت هستش
اما وقتی از جرکت دوربین حرف می زنیم دیگه عناصر مهم نیستن و این دوربینه که ترکیب بندی رو برای ما انجام می ده
سلام و خسته نباشید. سبک آموزش به نظرم کمی کسل کننده است. شاید بهتر بود از تصاویر و مثال های بیشتری در زمان توضیح عناصر توسط گوینده استفاده می کردید. یا مثلا از موشن گرافیک استفاده میکردید تا همش یک کلمه رو وسط صفحه نشون ندید چون چشم از دیدنش به مدت طولانی خسته میشه. یا می شد یک نفر بیاد جلوی دوربین و مثل آموزش های سایت لیندا درباره اون موضوع صحبت کنه و تصاویر مربوط روی صحبت های شخص اینسرت بشه. شما که خودتون فیلم ساز هستین باید بتونید ویدئو های جذاب تری بسازید دیگه! اما در کل مفید بود و نکات نسبتا جالبی داشت. متشکرم.
سلام به شما
بله خُب کاشت دوربین در یک سمت و حرف زدن و لبخندهای یک نفر رو به دوربین خیلی کار سختی نیست
اما این روش به درد آموزش فیلم نمی‌خوره شما برای آموزش ترکیب بندی باید تصویری رو به صورت ثابت ببینین که بتونین کاملا تمرکز کنین
همه جای جهان سینما رو از روی تصاویر ثابت آموزش می‌دن، به جز قسمت‌هایی که حرکت تو ذات اون مسئله هست
سربلند و شاد باشین
♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥♥
من هیچ چیز از سینما نمی‌دونم اما ترکیب و حس اون رو فهمیدم،سپاس از شما
سلام به شما
سینما اصلا مسئله پیچیده‌ای نیست
کافیه اول مطمئن باشیم که با سرگرمی طرفیم و دوم قوانین ساده و دلپذیر سینما رو بلد باشیم
سربلند باشین
فقط میتونم بگم عالی بود، خسته نباشید
سپاس از شما که به آموزش علاقه دارین
ممنون از زحماتتون . بسیار مفید بود. فیلم بساز دوست داشتنی
سپاس از نظر و لطفتون
سلام بر گروهی که برای فیلم بساز مینویسه / من دانشگاه هنر رم درس میخونم و شدید حاجتمند این آموزشهای ترکیب بودم / البته بسته ترکیب رو هم خریداری کرده بودم و انگشت به دهان بودم از کیفیت زیاد شما / شماره ایتالیا را برایتان فرستادم برای مشاوره در باره فیلمنوشته که میخواهم بسازم
سلام به شما
سپاس از اعتماد و خریدتون
باهاتون تماس خواهیم گرفت
خسته نباشید عرض میکنم خدمت تیم فیلم بساز، واقعا آموزهای مفید و خوبی دارید و امیدوارم همیشه موفق و پیروز باشید
سلام و سپاس از شما
سربلند باشین و سپاس بابت انرژیتون
درود به تلاشگران هنر……… باید به شما باریکلا گفت که ما ها را حمایت میکنییییین با تدریستان……. کاش که با شما زودتر اشنایی پیدا کرده بودم……
سلام به شما و سپاس از لطفی که به ما دارین